Балаларға арналған діни әңгімелер, ғибратнама

Ол өзінің қиындық кешкен күндерін еске алып отырыпты. Әсіресе, үйдегі бала-шағасы ойына түссе, әлі күнге қамығып, жүдеп-жадап шыға келеді. Әйтсе де сол күндердің бәрі де енді артта қалды, құдайға шүкір, қазір біреуден кеш, біреуден ерте дегені болмаса, сонау кедейліктің ауылы ендігіде кеткен күнге есеп. Сонда өзі де қайран қалады, небәрі бір-ақ ауыз сөз оның бар өмірін өзгертуге жетіп жатты...  

«Бүгін күн суық екен...», «Іштей қатты қиналып жүрмін...», «Басым қатты ауырып тұр...». Бұл күнделікті біз қолданып жүрген сөйлемдердің мағынасына үңіліп көрдіңіз бе?

Біріншісі сөйлем - адамның сыртқы әлемнің алдындағы әлсіздігін мойындатады,

екіншісі сөйлем - ішкі рухани жандүниесінің алдындағы әлсіздігін мойындатады,

үшіншісі сөйлем - адамның өз тәніне де ие бола алмайтындығын мойындап тұрғандығын білдіреді.

Бір соғыста хазіреті Али бір дұшпан жауынгерін астына басып алып өлтірейін деп жатыр еді өлім аузындағы әлгі адам амалсыздан хазіреті Алидің бетіне түкіріп жібереді.

Хазіреті Али үшін кәпірдің басын жұлып алу, түкке де тұрмайтын еді. Бірақ ол: «нәпсінің тілін алып ашуланып қаламын ба?!» - деп ойлады да, дереу тоқтай қалып, қолындағы қылышын жерге қойып, дұшпанын өлтіруден бас тартты.

Хасан Басри кез келген жайттан бір нәрсе үйренуге болатынын былай айтып береді: «Біреудің мінін қазбауды қызтекеден үйрендім. Бір күні бір қызтекені көріп, жирене қарап едім, әлгі:

- Молдеке, менен жиреніп қайтесіз. Кімнің нақ қызтеке екенін ақыретте білінер, - деп жер қылды.

Ғылым тілімен жұмбақтап сөйлеп, құрғақ уағыз айтудың ерсі екенін шырақ көтерген бір жас баладан үйрендім. Үш ай бойы уағыз айтатын адам таба алмай келе жатқанымда жолыққан сол баладан:

Үндістанда су тасығыш бір кісі екі шелек алып, иін ағашпен су таситын болса керек. Алайда екі шелектің біреуі тесік екен. Бүтін шелек өзіне кұйылған суды қожайынның үйіне сол күйі шашау шығармай жеткізеді екен де, ал тесік шелек болса, толтырып құйылған судың үйге жеткенше жол бойы сыздықтатып отырып, әрең дегенде жартысын ғана апаратын көрінеді. Бұл жағдай дәл осылай тұп-тура екі жыл бойы жалғасыпты.